|
Main
- books.jibble.org
My Books
- IRC Hacks
Misc. Articles
- Meaning of Jibble
- M4 Su Doku
- Computer Scrapbooking
- Setting up Java
- Bootable Java
- Cookies in Java
- Dynamic Graphs
- Social Shakespeare
External Links
- Paul Mutton
- Jibble Photo Gallery
- Jibble Forums
- Google Landmarks
- Jibble Shop
- Free Books
- Intershot Ltd
|
books.jibble.org
Previous Page
| Next Page
Page 46
Tungkol sa "aquing", sa tulang:
"D� binig-yang daang aquing pang mabunot
ang sacbat na c�liz at maca-pamo�c"...
ganito rin ang nasa "Kun sino ...", samantalang kay P. Sayo ay ganito
naman:
"D� binigyan daan aking pang mabunot" ...
na lalong naging garil. Kung ginawa man lamang sanang "di binigyang
daang akin pang mabunot"--(na ang "akin" lamang ang inalisan ng
ligazon)--ay manapa'y tama. Nguni't kay Balagtas nga kaya iyang
kalakuerdang iyan ng mga pang-ugnay? Sa kanya nga kaya iyang
sunodsunod na "binig-yang" at "daang" at "aquing" at "pang" ...?
Katakottakot na "palamuti" at kagulatgulat na pananagalog! Hindi,
hindi kay Balagtas iyan. Marahil ay walang _ligazon_ ang "aquin"
upang makahingahinga naman ng kaunti ang dagundong ng kalakuerda!...
Subali't ganyan ang sa "Kun sino ..." at sa sipi namin.
Nguni't tingnan naman natin ang "bayaan", sa:
"!ay Am� co! baquit...? !ay Fleridang toua!
catoto,i, bayaan aco,i, mapayapa."
ang "bayaan" dito ay pinabayaan nga at di linagyan ng _ligazon_!
Maanong nanghiram man lamang sana sa kay damidaming nasa unahan at
ikinabit sa "bayaan"! Sana'y naging "bayaang aco,i, mapayapa", gaya ng
na kay P. Sayo.
At ang _ligazong_ yaong nawala sa "bayaan" ay tingnan nati't
yumakap naman sa "magta-anan". Nagkaroon ito, gayong di dapat
magkaroon. Dapat ngang basahin lamang "magtaanan", nguni't hindi
"magtanan" (gaya kay P. Sayo), ang "magta-anang" sa:
"c�sang magta-anang sa Real Palacio" ...
Nariyan ang ilang paliwanag, na maaaring maging saligan, kung ibig, ng
isang dalubhasang pagbubuu o pagpapanauli ng datihang "Florante". Sa
kagandahang palad ay walang mga salita at pangungusap na nababago ang
siping ito kay sa natatandaan ng mga anak ng dakilang Makata; at may
mga kamalian man nga ito, ang kamalian ay di sa ano man kundi sa
pagkakalimbag na lamang, at pawa namang nangahahalata sa unang malas
pa lamang. Ang pagkabanluga ng ortograpia, na nagpapakilala ng
kawalang ingat ng kahista--na di kailangang maging "cun" ang datihang
"cong", "cundi" ang datihang "condi", "catauan" ang "catao-an",
"datapua" ang "datapoua", "catuiran" ang "catouiran", "sasaqui�n" ang
"sasac-yan", "mucha" ang "muc-ha", "balaqui�t" ang "balac-yot", "rube"
ang "rubi", "mag-adia" ang "mag-adiya" at iba't iba pa, saka hindi
kailangang mapasama man o mapahiwalay ang mga panglapi, o magkakabit
man ang dalawang salita (gaya ng "di" at "co", "mo" at "na", "di" at
"pa"), o magkahiwahiwalay man ang mga pantig ng iisang salita (gaya ng
"nag sisi sila", "na aba", atbp.)--; ang pagkabanluga nga ng
ortograpia at ang maliliwanag na kamalian sa limbagan ay madaling
maitutumpak.
Nguni't hindi namin ginawa ang ganitong pagtutumpak sapagka't wala
kaming ibang hangad kundi maipakilala lamang ang tunay na sipi ng
lumabas noong 1861--na buh�y pa ang Makata--at siping sinakit na
maging siya rin at walang munti mang kaibhan, pati sa kanyang mga
kamalian.
Wala nga kaming munti mang binago sa siping ito. Ni isa mang kuwit ay
hindi inalis. At wala namang idinagdag, ni isa mang tuldik na
pangtanong, kahi't napaghahalatang talagang kulang at sa kapaubayaan
na lamang ng kahista. At ang pag-iingat namin ay pinapagibayo sa
pagsipi sa mga ginamit na kudlit sa mga pangdulo ng talata; mga
kudlit, na gaya na nga ng dinaliri namin sa mga halimbawang ilinahad
sa ika 25 paliwanag, ay malimit na "mapalagay kahi't na paano",
bagama't may nangatutumpak din. Ang tanging di namin napag-ingatang
lubos ay ang pagkakalagay ng mga kudlit na pabigla ("acento agudo"),
kung nanga sa gitna ng talata; subali't oo, at pinag-ingatang labis,
ang lahat nang nangasadulo ng talata, pati na ng mga pabigla.
At parang pangkatapusan ay minarapat naming daliriin din ang mga
sumusunod:
LAURA. Para kay Balagtas, ang "Laura" ay maaaring gawing dalawa o
tatlong pantig. Tatlo sa ganitong halimbawa at iba pa:
Previous Page
| Next Page
|
|