|
Main
- books.jibble.org
My Books
- IRC Hacks
Misc. Articles
- Meaning of Jibble
- M4 Su Doku
- Computer Scrapbooking
- Setting up Java
- Bootable Java
- Cookies in Java
- Dynamic Graphs
- Social Shakespeare
External Links
- Paul Mutton
- Jibble Photo Gallery
- Jibble Forums
- Google Landmarks
- Jibble Shop
- Free Books
- Intershot Ltd
|
books.jibble.org
Previous Page
| Next Page
Page 1
Den Heere Mr. Abraham van Alphen,
Den Heere Pieter van Dorp,
draagt deze redevoering
met verschuldigden eerbied op
de hun toegewijde
HERMAN BOERHAAVE.
* * * * *
REDEVOERING
VAN
HERMAN BOERHAAVE
OVER
HET NUT DER MECHANISTISCHE METHODE IN DE GENEESKUNDE.
Zij, die de krachten der lichamen naar hun massa, vorm en snelheid,
hetzij na een korter of langer onderzoek vastgesteld of door directe
waarneming gevonden, mathematisch berekenen, worden Mechanisten genoemd.
Dezen hebben zich door de practische resultaten hunner wetenschap, welke
op schitterende wijze de waarheid hunner stellingen aantoonden, zoozeer
de achting der weldenkenden verworven, dat men niet licht eene andere
wetenschap zal vinden, die zich ten allen tijde in gelijke mate in
ieders toejuiching mocht verheugen. Is zij niet een wonderbaarlijk
gewrocht van den menschelijken geest, dat door zijne alle verwachting te
boven gaande uitkomsten aan het bovenmenschelijke grenst?
Het zijn immers slechts zeer weinige, algemeen verbreide, zij het dan
ook onbetwistbare, grondbeginselen, op welke haar meest subtiele en
ingewikkelde uitvindingen gebaseerd zijn.
Dit is dan ook de reden, waarom menschen, die gewoon zijn, de dingen op
het eerste gezicht, dus veelal verkeerd, te beoordeelen, of slechts
eerbied te hebben voor beweringen, die in een duister waas gehuld zijn,
voor de grondstellingen dezer wetenschap minachtend de schouders
ophalen. Wie echter op de resultaten van die strengste aller
wetenschappen let, acht haar de hoogste vereering waardig, omdat zij, op
zoo eenvoudigen grondslag opgebouwd, den mensen krachten verleend heeft,
die zijne eigene verre overtreffen. Aan haar immers hebben wij het te
danken, dat geen massa meer onbewegelijk is, hoe gering ook de
beweegkracht zij, waarover wij beschikken.
Haar nut wordt dan ook door alle, zoowel burgerlijke als militaire,
wetenschappen erkend. Z�� algemeen wordt zij gevierd als eene voor
andere wetenschappen onmisbare hulpwetenschap, dat zelfs onkundigen,
als naar gewoonte zichzelf willende verheerlijken door het prijzen van
dingen, welke zij niet verstaan, den bevoegden beoordeelaars dien lof
nazeggen. De geneeskundigen alleen versmaden haar of zijn gemeenlijk,
opzettelijk verzuimend haar nader te bestudeeren, van oordeel, dat zij
niets goeds vermag tot stand te brengen.
Deze meening is nu echter mijns inziens z�� geheel en al bezijden de
waarheid en tevens z�� verderfelijk voor de geneeskunde, dat ik gemeend
heb, geen beter onderwerp te kunnen uitkiezen, om in dit uur voor U te
behandelen. En ik geloof, dat ik zoowel aan uwe verwachting als aan
mijnen wensch voldaan zal hebben, als ik in eenvoudige taal duidelijk
zal hebben aangetoond, _dat de Mechanica voor de Geneeskunde van
buitengewoon belang en ten eenenmale onontbeerlijk is_.
Door de uitgebreidheid van het onderwerp word ik wel genoodzaakt, elke
rhetorische verfraaiing der rede ter zijde te laten. Dat mij dit echter
niet behoeft te verontrusten, daarvoor staat mij de zoo welbekende
strikte eerlijkheid van uw oordeel borg, waarmede gij reeds lang de
vleitaal eener streelende inleiding door uwe afkeuring uit deze slechts
der waarheid gewijde plaats verbannen hebt. Ik ga dus terstond
onbeschroomd tot de behandeling van mijn onderwerp over, daar hij, die
strenge waarheid verkondigt, zich om geenerlei vooroordeel, het moge hem
gunstig of ongunstig zijn, bekommert; slechts geduld en aandacht vergt
hij van zijne hoorders.
Dat de beste algemeene bepaling van het begrip lichaam door de
Wiskundigen gegeven is, acht ik z�� evident, dat ik van niemand eenige
tegenwerping tegen deze bewering verwacht. Den individueelen aard echter
van elk lichaam in het bijzonder, zooals het zich in de natuur voordoet,
zal niemand alleen door logische redeneering uit deze algemeene
definitie der Wiskundigen kunnen afleiden. Daar deze immers
voortgesproten is uit de samenvatting van die eigenschappen, welke alle
lichamen gemeen hebben, met zorgvuldige uitsluiting van alles, wat het
eene lichaam van het andere onderscheidt, zal daaruit met nog zoo
logische redeneering geen enkele gevolgtrekking kunnen afgeleid worden,
die over den bijzonderen aard van eenig lichaam opheldering geeft. En
toch hangt juist van dezen in de eerste plaats de grootere of geringere
werkingskracht der verschillende lichamen af, zoodat de kennis van deze
laatste zonder de kennis van het eerstgenoemde onbestaanbaar is.
Previous Page
| Next Page
|
|